Morris Minor Club Nederland

Door Jos Theuns

Veel van onze Morrisjes worden in de winter niet of nauwelijks gebruikt en staan veilig voor pekel en gladheid te wachten in een garage of andere opslag op betere tijden. Uiteraard zet u de auto op blokken om de banden en wiellagers te sparen en wordt er een aantal andere dingen gedaan om corrosie en andere narigheid buiten te voorkomen.

Eén van de dingen die nog wel eens over het hoofd gezien wordt is de accu. Een aantal van u weet wellicht dat ik mij beroepsmatig met accu's en batterijen bezighoudt, overigens géén autoaccu's, dus daarvoor bent u bij mij aan het verkeerde adres. Toch wordt regelmatig gevraagd wat de levensduur is van een autoaccu en hoe deze het beste opgeslagen kan worden.

De moderne autoaccu is onderhoudsvrij, veel modellen beschikken niet meer over dopjes voor het bijvullen (met gedistilleerd water!) van het elektrolyt (accuzuur). Wat betekent dit onderhoudsvrij nu eigenlijk? In deze gevallen wordt gerefereerd aan het feit dat de accu niet meer bijgevuld kan worden, omdat het hele elektrochemische proces afgesloten is van de buitenwereld. Bij normaal gebruik ontleedt een deel van het water in het elektrolyt. De zuurstof atomen binden zich met het lood en vormen loodoxide terwijl de waterstofatomen vrij komen. In de gesloten accu wordt de waterstof (en tijdens het laden de zuurstof atomen) door speciale ventielen binnen de accu gehouden. Alleen bij een zekere overdruk door te zware belasting of te diep ontladen zal de accu gas laten ontsnappen die, door de ventielwerking, niet meer aangevuld kan worden!

In een open (ouderwetse) accu ontsnapt de waterstof door de dopjes. Zodra de accu geladen wordt en het loodoxide weer wordt omgezet in lood en vrije zuurstof, ontsnapt de zuurstof óók op deze wijze. Dit heeft tot gevolg dat er regelmatig water moet worden toegevoegd. Let op, zo af en toe ontmoet ik nog wel eens iemand die accuzuur toevoegt; dit betekent een voortijdig overlijden van de accu omdat de zuurgraad bij elke keer bijvullen hoger wordt en op een gegeven moment de loodplaten aangetast worden en uit elkaar gaan vallen!

In onze klassiekers hebben de onderhoudsvrije accu's echter veel te lijden; de spanningsregelaars werken 'ergens' tussen de 13 en 15 Volt wat voor dit soort accu's een veel te grote spreiding is. Ook de gelijkspanningsdynamo levert veel stoorpulsen en als men deze eens bekijkt met een oscilloscoop ziet men veel 'ruis' op de gelijkspanning. Doordat de onderhoudsvrije accu daarvoor veel gevoeliger is dan de open soortgenoten, is het laden niet optimaal. De warmteontwikkeling en het ontsnappen van gassen bekort de levensduur enigszins. Erger wordt het als men een onderhoudsvrije accu aansluit op een 'gewone' acculader die men bij een warenhuis of autoshop gekocht heeft. Zoals op de tekening te zien is, wordt de wisselspanning nauwelijks gelijkgericht en wordt de accu gedurende een deel van de tijd vaak ontladen en overladen! In gebied A wordt de accu overladen, wat tot gevolg heeft dat er druk opgebouwd wordt in de accu terwijl in gebied B resp. B' de accu een te lage spanning krijgt. In deze laatste twee gebieden kan er dan bij sommige laders stroom aan de accu onttrokken worden!

Mocht u toch een onderhoudsvrije accu in uw Morris hebben, sluit deze dan niet langdurig aan op een eenvoudige autoaccu lader. Een lege accu hiermee bijladen is over het algemeen geen probleem maar een accu hiermee laten overwinteren is vragen om problemen. De in de handel verkrijgbare schakelingen voor accu-onderhoud zijn met name bedoeld voor gebruik in combinatie met eenvoudige laders. Door het slechts periodiek inschakelen wordt de schade beperkt en blijft de accu toch geladen.

Voor het overwinteren is het beter gebruik te maken van een speciale lader die overigens maar een hele lage stroom hoeft te kunnen leveren als u de accu tijdens de winter geladen wilt houden. Deze zijn te koop bij diverse elektronica speciaalzaken waar u dan moet vragen naar een gesloten of onderhoudsvrije loodaccu lader die een stroom kan leveren van 1 à 2 Ampère. De spanning voor dit soort laders is exact afgeregeld op 13,8 Volt, wat ideaal is voor het in conditie houden van dit soort loodaccu's. Een volle loodaccu heeft ook een spanning van 13,8 Volt en kan langdurig op een lader, mits afgeregeld op 13,8 Volt, aangesloten worden zonder enige schade te ondervinden.

Om goed gebruik te kunnen maken van onderhoudsvrije loodaccu's is één ding wel van belang: de laadspanning dient zo zuiver mogelijk te zijn. In vaktermen, deze mag maar heel weinig (<1,5%) wissel­spanningrimpel hebben anders zal er relatief veel warmte ontwikkeld worden en zal de accu snel overladen raken. In moderne auto's met al hun elektronica wordt de wisselspanning van de dy­namo heel goed gelijkgericht en zo goed mogelijk op de juiste spanning gehouden door elektronische spanning-regelaars. Ideaal voor de gevoeligere onderhoudsvrije accu.