Morris Minor Club Nederland

Morris Minor Club Nederland techni­sche dag 3 maart 2012

Wat jammer, al weer de laatste technische dag van de Morris Minor Club voor dit winterseizoen! Bij aan­komst te Bameveld bleek dat er veel mensen waren afgekomen op het aangekondigde onderwerp. Wat stond er op het programma? Het vervangen van de distributieketting door een nieuw, dubbel exemplaar. Wat is daar dan dubbel aan zal je vragen en waar dient dat ding eigenlijk voor. Om met het laatste te beginnen, via de distributieketting (timing chain) drijft de krukas de nokkenas aan. De nokken van de nokkenas (die aan de zijkant van de motor zit) bewegen de klepsto­terstangen op en neer, welke beweging via de tuime­laars de kleppen open en dicht doet op het goede moment per cilinder. Verder drijft de nokkenas de rotor en nokken van de ontsteking aan, zodat in hetzelfde tempo een stroomstoot wordt opgewekt en aan de goede bougie wordt doorgegeven. Tja en dan kan ie lopen.

Wat is er dan dubbel aan een dubbele ketting? Het zijn eigenlijk twee kettingen, die één zijwand delen, zodat iedere schakel bestaat uit drie verticale wandjes, verbonden door twee pennetjes. En zo'n ding loopt dan over een dubbel tandwiel, twee tandwielen aan elkaar met een kleine ruimte er tussen. De ketting is niet dubbel omdat een enkele ketting breekt, dat ge­beurt nooit, maar omdat een dubbele ketting stiller is en minder rekt. De oude ketting, die echt niet gebroken is als jouw motor nog loopt, is in de loop van de jaren zeker flink uitgerekt. Zie de foto van het exemplaar dat zaterdag verwijderd werd. Uitgerekt brengt met zich mee dat de aandrijving van de nokkenas speling heeft, minder nauwkeurig is en de kleppenbewegingen en ontsteking niet optimaal zijn ten opzichte van de zuigerbeweging.

Onze voorzitter Michel demonstreerde het vervangen van de ketting op een oud blok dat hij had meegeno­men. Als jij het wil doen zal de gehele voorkant van de auto eraf moeten. Bumper, grill en radiateur, dyna­mo los en v-snaar eraf. Nou kan dat bij een oude getrouwe best lastig gaan omdat alle bouten en moeren vastgeroest zullen zijn. Dus het loont de moeite om een paar dagen van te voren alle boutjes en moertjes met WD-40 in te spuiten, zodat "ze er alvast aan wennen dat ze los moeten" (quote Bernard Snikkers). Als je alles voor de motor verwijderd hebt, zie je de grote bout met de "starthandelklauw" en de pulley.

LET OP voor je verder gaat! Voor het correct monte­ren van de tandwielen en ketting moet zuiger één in het bovenste dode punt staan na de compressieslag. Dus merkteken in de krukaspoelie recht naar beneden en rotor van de ontsteking bij de bougieaansluiting van cilinder één. Je kan ook naar de kleptuimelaars kijken, maar dan moet het kleppendeksel er af.

De starthandelklauw moet er af. Deze heeft gewoon schroefdraad en moet dus linksom los gedraaid wor­den. Het is een 1,5 inch moer, niet gering en hij kan erg vast zitten. Zet de motor in de eerste versnelling, trek de handrem aan en laat een hulpje flink op de rem gaan staan. Draai nu de moer los. Haal hierna de pulley er af. Dan kan het deksel van de distributieket­ting verwijderd worden. Dit is natuurlijk vastgezet met twee verschillende maten bouten, het is tenslotte Engels. Deksel eraf en daar zitten ze dan. Het kleine tandwiel op de krukas, het grote op de nokkenas want die moet draaien met de helft van het aantal toeren. Je zult waarschijnlijk zien dat de ketting in een ruime bocht hangt. Op elk tandwiel zie je een putje, dat in één lijn ligt met de harten van de kruk- en nokkenas (zie de foto). Zo komen ook de nieuwe tandwielen er op. De oude tandwielen zitten vast met moeren, waaronder een omgeslagen borgplaatje, dus de moeren kunnen los gemaakt worden, nadat de borg­plaatjes plat geslagen zijn. Je ziet ook nog een olie­schepper (oil thrower), die met de holle kant naar voren zit en dus ook zo weer terug moet later. Omdat de tandwielen en ketting gesmeerd worden zijn ze makkelijk te verwijderen. Een grote schroevendraaier er achter en daar komen ze al naar voren. Zie nu ook de losse spieën (woodruff keys), waarmee de tandwielen gefixeerd worden op de assen.

TIP: maak bij het demonteren zo veel mogelijk foto's. Dat helpt enorm bij de montage later.

Je zou zeggen: hup met die nieuwe ketting en tand­wielen, maar nu komt het punt waar het zweet ons uitbreekt. Het kleine dubbele tandwiel past niet, omdat onder de krukas twee bouten uitsteken. De set nieuwe spullen voorziet hierin door de levering van twee kruiskop draadschroeven met verzonken kop. Om die te kunnen plaatsen zonder dat ze uitsteken moeten ze natuurlijk wel verzonken geplaatst kunnen worden. Dus er moet geboord worden. Het liefste met een verzinkboor, maar in geval van nood met een 12 mm metaalboor. Tot onze stomme verbazing is het staalwaarin geboord moet worden zacht en zelfs met een accuboormachine is het verzinken zo gebeurd. Draadschroeven er in, liefst met Loctite, de oude bouten waren geborgd met een borgplaatje. Als dekruiskop netjes glad ligt met de voorplaat van de motor kunnen de nieuwe spullen gemonteerd worden. De losse spie van de krukas staat in de twaalf uur positie, die van de nokkenas "op twee uur". De beide tandwie­len en de ketting kunnen alleen maar in één keer samen geplaatst worden. Let er op dat de putjes in de tandwielen precies tegenover elkaar staan. Schuif nu de tandwielen over de assen. Mogelijk moet de kruk­as een HEEL KLEIN beetje gedraaid worden om alles uitgelijnd te krijgen. Gebruik een nylon hamer om de tandwielen op de assen te kloppen, geen stalen hamer. Zet de tandwielen vast met de moeren, geborgd door nieuwe borgplaatjes. Denk aan de olie schepper met de holle kant naar voren.

Voordat het deksel (met nieuwe pakking ) er weer op gaat moet nog een nieuwe oliekeerring in het deksel worden geplaatst. De oude ring kan alleen met geweld worden verwijderd, de nieuwe wordt er met beleid ingedrukt of met behulp van een grote dop ingetikt. Het deksel moet hierna bij het plaatsen zo worden uitgelijnd dat de oliekeerring rondom gelijke speling heeft om de as.

Een complete set, met alle benodigde onderdelen,pakkingen enzovoorts is te koop voor ongeveer 30euro, niet of nauwelijks duurder dan een enkele ket­ting. Afgezien van het demonteren van de voorzijde van de auto denk ik dat het vervangen van de distri­butieketting minder dan één uur werk is. Zoals in de boeken altijd droogjes staat: de montage van de rest vindt plaats in de omgekeerde volgorde. Daar ben je dan weer klaar mee.